De zegen van de zondag
De winkelsluitingswet was een item bij Pauw & Witteman en tot mijn verrassing en vreugde was de SGP-voorman Bas van deer Vlies uitgenodigd en ook gekomen. Ik bewonder deze parlementariër omdat hij op een uiterst beleefde en besliste wijze altijd zichzelf blijft, ook in gezelschappen die zijn opvattingen en standpunten al gauw en graag belachelijk en volstrekt achterhaald vinden. Dat gold ook wel in deze uitzending met o. a. de kleinkunstenaar Arjan Ederveen (wie zag ze ooit samen!) en de VVD-er Ton Elias, zijn opponent in de kwestie van de winkelsluiting op zondag. Maar Van der Vlies handhaafde zich daar waardig en vaardig.
Jammer vond ik alleen dat het recht op rust en recreatie ook dor hem onvoldoende werd uitgetild boven de individuele sfeer en het lag voor de hand dat Elias hem daarin dreef om het recht van winkelen op zondag te verdedigen zonder dat daarmee het recht om ter kerke te gaan of thuis tot rust te komen op de zondag geschaad wordt. Veronachtzaamd werd dat de zondag een publieke waarde is en een collectieve culturele verworvenheid. Het gaat om de rust van de stad en de stilte van het platteland, die één dag in de week niet door lawaai, allerlei bedrijvigheid en kooplustig volk gestoord worden. Zoals we terecht ijveren voor het behoud van een mooi bosgebied of voor historische gebouwen zouden we ook moeten opkomen voor de zondag als een dag van publieke rust waar we allen van kunnen genieten en profiteren. We doen de zin en de waarde van de zondag te kort als we ons zouden moeten opsluiten in huis of gezin, omdat buitenshuis de herrie en de drukte onafgebroken doorgaan. Daarom zo min mogelijk werken en de winkels gesloten houden op de zondag. We hoeven dat niet tot een maximum op te drijven, maar op een prudente wijze een optimum zoeken. Ik weet verder ook wel dat op deze van God gegeven vrije dag het streng en eng wettische hoogtij heeft gevierd en niet zelden verstikkend heeft gewerkt, maar dat neemt niet weg dat sabbat en zondag kostbare geschenken van jodendom en christendom aan de hele westerse mensheid en cultuur zijn.
De liberalen lijken daar niets van te begrijpen en in hun zorg voor de rechten van het individu vragen ze niet naar de drijfkrachten achter deze lobby winkels op zondag open te houden. Wie spinnen hier garen bij? Gelukkig zijn de socialisten van de SP hier waakzamer, want die willen op dit punt samen met Van der Vlies c.s. optrekken. Misschien leeft er bij hen nog een besef dat de arbeider behalve zijn loon ook zijn rust waard is en dat dan op een dag dat niet alleen het meeste werk wordt stil gelegd, maar ook zijn kinderen niet naar school moeten en ook zijn vrienden vrij zijn. Het behoud van de zondag als een publiek instituut kan een probaat middel zijn tegen de atomisering van het bestaan. We moeten het niet anders willen, zei de verstandige en non-conformistische Van der Vlies ervan. De zondag kan een zegen zijn in de stress en de vermoeienis van het werk en in de monotonie van de dagen, maar dan is het nodig dat hij meer is dan een persoonlijk recht, namelijk een ruimte om op adem en tot rust te komen in een opgeruimde en even tot rust gekomen stad of dorp. De zondag staat nog enigermate overeind, maar hoe lang nog?
(IdW, 10 oktober 2009)